تحلیل فضایی کاربری اراضی شهری،مطالعه موردی منطقه 9 تهران

برنامه ریزی کاربری زمین مجموعه فعالیتی است که محیط انسانی را مطابق خواسته ها و نیازهای جامعه شهری سامان می بخشد و این مقوله هسته اصلی برنامه ریزی شهری را تشکیل می دهد. همچنین کاربری بهینه زمین یکی از سیاست های موثر در کاهش آسیب پذیری مناطق شهری در برابر مخاطره زلزله است. در این ارتباط رعایت اصول برنامه ریزی شهری و کاربری بهینه زمین از جمله منطقه بندی، رعایت سرانه کاربریها، تراکم جمعیتی و ساختمانی، ضوابط و مقررات توسعه و تفکیک اراضی، تأمین فضاهای مناسب، شبکه ارتباطی در طرح های شهری می تواند پیامدهای ناشی از این مخاطره را کاهش دهد. در این میان منطقه نه شهرداری تهران به دلیل پر مخاطره بودن، نزدیکی به گسل، کمبود فضاهای باز، عدم رعایت استاندارد های لازم در اکثریت سازه ها، جمعیت زیاد، عدم رعایت سرانه کاربری ها، ناسازگاری کاربریها و تراکم بالای ساختمانی به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب شده است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده که داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به روش اسنادی و میدانی در ارتباط با عوامل تاثیرگذار در افزایش آسیب پذیری منطقه 9 جمع آوری گردیده است. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر این است که گسترش کالبدی شهر تهران در چند دهه اخیر و افزایش جمعیت آن، باعث عدم تعادل در کاربری اراضی آن گردیده است لذا تعادل بخشی به آن و ایجاد تمهیدات و تعیین راهکارهای مناسب به منظور جلوگیری از گسترش بی رویه شهر و حفظ اراضی کشاورزی و منابع طبیعی پیرامون شهر را ضروری می سازد. بطوری که نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که بسیار از کاربریهای موجود به لحاظ کمی با استانداردها و ضوابط علمی منطبق نبوده و نامتعادل بوده بطوری که روند کلی تحولات کاربری زمین در این منطقه شهری هماهنگ و همسو با ایده توسعه پایدار نبوده است.واژه های کلیدی: برنامه ریزی، کاربری بهینه زمین، سرانه ها، منطقه 9 شهر تهران.